Waar kan ik het beste mijn beleggingsrekening aanhouden?

Een klant kwam bij ons met deze vraag. Hij heeft zijn beleggingsrekening bij een van de grootbanken. Omdat hij ook in niet-Nederlandse aandelen en fondsen wil beleggen, met name in Amerikaanse aandelen, zou een US dollar rekening van pas komen. Maar helaas, een dollar rekening stelt zijn bank aan een consument niet ter beschikking. Daardoor worden constant valuta gewisseld waar de bank aardig aan verdient, maar het rendement van onze klant behoorlijk onder lijdt. Daarnaast is de keuze aan fondsen waarin hij kan beleggen de afgelopen jaren steeds kleiner geworden en heeft hij het gevoel dat hij door zijn bank langzaam aan in de richting van vermogensbeheer wordt “gedwongen”.

Belangrijke factoren bij de keuze

Wij vinden kosten een belangrijke factor bij het kiezen van de juiste beleggingsrekening, maar het is zeker niet de enige. Het kunnen hebben van een valutarekening en de keuze in de effecten die je kunt kopen spelen, zoals hierboven omschreven, ook een rol. Maar, ook juridische aspecten verdienen bij de keuze van de aanbieder van een beleggingsrekening aandacht.

Kosten banken versus brokers

De kosten bij een broker (“makelaar”), een partij die vergunning heeft om orders voor klanten uit te voeren en effecten te bewaren, zijn over het algemeen wat lager dan die bij banken. Het meest bekende voorbeeld is DeGiro.

Banken

De meeste grootbanken bieden vergelijkbare diensten aan, er zijn een paar banken die op beleggingen zijn gespecialiseerd. Binckbank is daarvan het bekendste voorbeeld. Een Binck beleggingsrekening komt standaard met een EURO en een US Dollar rekening. Daar staat tegenover dat de kosten bij Binck wat hoger zijn dan bij de meeste banken en je zelf goed moet opletten dat je geen debetstand oploopt op een van de twee rekeningen. Binck vult een tekort op de ene rekening niet automatisch uit het tegoed op de andere rekening aan, en je betaalt een fikse debetrente bij een tekort.

Maakt het verschil of mijn aanbieder bank of broker is?

Jazeker! Tegoeden bij een Nederlandse bank, zoals Rabo, ING of Binckbank, zijn tot een maximum bedrag van € 100.000 gedekt onder het depositogarantiestelsel van de Nederlandse bank. Bij faillissement van de bank, wordt het tegoed, tot aan het maximum bedrag, vergoed door de Nederlandse Bank.

Brokers vallen niet onder het depositogarantiestelsel

Heb je daarentegen je beleggingsrekening bij een broker, zoals DeGiro, dan is het depositogarantiestelsel van de Nederlandse Bank niet van toepassing. Dan geldt het Beleggerscompensatiestelsel met een maximale bescherming van € 20.000. Bij sommige brokers heb je met een niet in Nederland gevestigde entiteit te doen (bijv. Lynx of Mexem werken met een Ierse broker). Dan gelden in principe dezelfde regels, omdat dit allemaal is vastgelegd in Europese regelgeving. Als je account in het Verenigd Koninkrijk is gelden de Europese regels sinds 1 januari 2021 niet meer.

Dit verschil in dekking tussen een bank en een broker is uitsluitend van toepassing op het geld dat je op je beleggingsrekening aanhoudt.

Zijn mijn effecten veilig bij een broker?

Ja, in beginsel zijn je effecten die je in een portefeuille houdt op naam geadministreerd in een apart effectenbewaarbedrijf. Mocht de aanbieder van je beleggingsrekening onverhoopt failliet gaan, dan zijn je aandelen in beginsel veilig op jouw naam geadministreerd en vallen buiten de boedel. Hierbij geldt natuurlijk wel dat er verschillen zijn tussen verschillende landen. Als jouw effecten dus in Ierland geparkeerd worden (zoals bij Lynx) kan dat voor een Nederlandse belegger lastiger zijn bij een faillissement dan wanneer de effecten in Nederland bewaard worden. Daar zou een belegger dus over na moeten denken.

Uitlenen van effecten is minder veilig

Steeds meer aanbieders houden zich ook bezig met het “uitlenen van effecten”. Dat betekent dat zij aandelen die zij op naam van hun klanten in administratie hebben, uitlenen aan derden. Die lenen die aandelen bijvoorbeeld om mee short te gaan (aandelen verkopen die ze niet bezitten).

De aandelen die zijn uitgeleend aan die derde bevinden zich niet meer in het op jouw naam geregistreerde depot in het effectenbewaarbedrijf. In plaats daarvan heb je een vordering gekregen op een bepaald aantal aandelen van een bepaald fonds (bijvoorbeeld 10 aandelen Royal Dutch Shell plc.). Wat gebeurt er nu als de aanbieder van jouw beleggersrekening failliet gaat? Ineens zijn er niet meer 10 specifiek op jouw naam geregistreerde aandelen die gesepareerd zijn van de boedel van de betreffende instelling, maar heb jij een algemene vordering voor 10 niet nader gespecificeerde aandelen Royal Dutch Shell plc. Hiervoor ben je nu concurrent crediteur geworden in de boedel van jouw bank of broker. Hoeveel je terugkrijgt is afhankelijk van het succes van de curator bij de afwikkeling van de instelling.

Is het veiliger als de betreffende instelling zelf als Lener optreedt?

Enkele aanbieders, bijvoorbeeld Binck en DeGiro, treden bij het uitlenen van effecten zelf als tegenpartij op. Dus de klant leent de aandelen aan Binck of DeGiro, en deze lenen de aandelen dan uit aan bijvoorbeeld het Engelse Venture Capital Fund dat erop gokt dat ASML in waarde gaat dalen en die aandelen leent, ten einde ze verkopen zonder dat het fonds ze heeft. Als belegger sta je dus buiten het contract met het Venture Capital Fund.

Maakt dit het veiliger?

Waarschijnlijk wel, maar het neemt niet alle risico weg. Stel Venture Capital Fund gokt mis. De aandelen worden niet minder waard, waarop het fonds heeft gegokt met het shortgaan, maar de waarde stijgt juist. Nu moet Venture Capital Fund de aandelen duurder bij kopen. Wat als Venture Capital Fund hierdoor illiquide wordt, zijn verplichtingen niet meer kan vervullen en omvalt? De eerste klap komt dan bij de betreffende bank of broker (in dit voorbeeld Binck of DeGiro) terecht. Zolang Binck en/of DeGiro dit kunnen opvangen, heb je er als klant geen last van. Maar zoals we onlangs zagen in het geval van GameStop  kan dit heel snel en om zulke grote bedragen gaan, dat het mogelijk wordt dat ook Binck en DeGiro dit niet aankunnen. Als zij dan omvallen sta je als belegger dus achteraan in de rij om je aandelen terug te krijgen en boek je ze niet even over van je effectenrekening.

En wat als de partij die de effecten leent zekerheden stelt?

Vanzelfsprekend wordt het risico kleiner als de partij die de aandelen leent zekerheid stelt, bijvoorbeeld in de vorm van cash. Maar omdat de beurskoersen dagelijks fluctueren kan er, zeker als er een short-squeeze ontstaat, op ultra korte termijn een flink dekkingstekort ontstaan. Daardoor blijft er een risico, zeker in turbulente tijden. Bovendien komt de gestelde zekerheid de failliete boedel ten goede en niet uzelf. Dat blijft dus minder goed dan zeker weten dat uw aandelen veilig afgezonderd en van u zijn.

Is uitlenen dus altijd slecht?

Nee, het is een kwestie van risico analyseren en afwegen. De meeste brokers delen het voordeel dat behaald wordt met het lenen van effecten met hun klanten. Dan krijg je een vergoeding voor het risico dat je loopt en haal je daarmee dus meer rendement op je belegging (zolang alles goed gaat). Daarnaast kun je bij een aantal fondsen ook besluiten dat je effecten niet uitgeleend kunnen worden. Maar bij DeGiro gaat dat bijvoorbeeld wel gepaard met nogal flinke beperkingen. Ons advies is: denk er over na!

Komt uitlenen van effecten ook elders voor?

Ook sommige trackers (ook wel Exchange Traded Funds of ETFs genoemd) hebben in hun voorwaarden staan dat de aandelen waarin zij beleggen kunnen worden uitgeleend. Waar dit het geval is, moet de vraag gesteld worden: komt het voordeel dat met het uitlenen wordt genoten ten goede aan het fonds? Kijk dus in de voorwaarden en denk na over de risico’s blijft ons advies.

Conclusie

De conclusie van dit verhaal is dat het bij de keuze voor de aanbieder van een beleggingsrekening om meer gaat dan het tarief alleen. Er moeten keuzes gemaakt worden. Als je wilt beleggen in buitenlandse effecten is de keuze die je huisbank biedt vaak te klein. Bovendien spelen kosten (bijvoorbeeld ten gevolge van valutawisselingen) een rol. En verder wordt je als belegger gedwongen om een goede “risico versus rendement” afweging te maken!

Neem contact op

Indien u wil leren beleggen, meer wil weten over de mogelijkheid van beleggingscoaching, of individueel advies wilt over een specifiek fonds neem dan contact met ons op.

Mr Gerben C. Hillebrand,
Verberne & Hillebrand Adviseurs
T 020-8545055
E [email protected]